Classical Armenian Valency Lexicon

կարգել 'arrange'

Movses Khorenatsi, History of the Armenians, Book I, Ch. 3:3: Զի because թէ whether արդարեւ truly արժանի worthy.NOM.SG գովութեան praise.GEN.SG այնք that.NOM.PL ի from թագաւորաց king.ABL.PL իցեն, be.3PL.PRS.SUBJ.ACT որք who.NOM.PL գրով letter.INS.SG եւ and պատմութեամբ history.INS.SG զիւրեանցն DEF=oneself.3GEN.PL=that.DEF հաստատեալ establish.NOM.SG կարգեցին arrange.3PL.AOR.ACT զժամանակս, DEF=time.ACC.SG=this.DEF եւ and զգործս DEF=work.ACC.PL իմաստութեան wisdom.GEN.SG եւ and զքաջութիւն DEF=bravery.ACC.SG իւրաքանչիւր each.ACC.SG արձանացուցին make like a statue.3PL.AOR.CAUS.ACT ի in վէպս tale.LOC.PL եւ and ի in պատմութիւնս՝ history.LOC.PL ըստ according to նոցանէ that.ABL.PL եւ and պարապեալքն be occupied.NOM.PL=that.DEF այսպիսում such.LOC.SG ճգնութեան austerity.LOC.SG դիւանագիրք registrar.NOM.PL մատենից՝ book.GEN.PL ներբողականաց praise.GEN.PL ի from մէնջ we.1ABL.PL արժանի worthy.NOM.SG եղեն become.3PL.AOR ասից. sayings.DAT.PL ի to ձեռն hand.ACC.SG որոց who.GEN.PL եւ and մեք we.1NOM.PL յընթեռնուլն in=read.LOC=that.DEF զառ DEF=by ի from նոցանէ that.ABL.PL շարածս շարած.ACC.PL բանից՝ word.ABL.PL ըստ according to աշխարհաւրէն secular.NOM.SG կարգաց rank.ABL.PL իմաստնանալ become wise ասիմք, say.1PL.PRS.MP եւ and քաղաքականս political.ACC.PL ուսանել learn կարգս, rank.ACC.PL յորժամ since զայսպիսիս DEF=such.ACC.PL ընթերցասիրիցեմք love reading.1PL.PRS.ACT իմաստութեան wisdom.GEN.SG ճառս speech.ACC.PL եւ and զրուցատրութիւնս, discourse.ACC.PL որք who.NOM.PL են be.3PL.PRS.ACT Քաղդէացւոց Chaldean.GEN.PL եւ and Ասորեստանեայց, Asorestan.GEN.PL Եգիպտացւոց Egyptian.GEN.PL եւ and Հելլենացւոց. Greek.DAT.PL առ by այսոքիւք this.INS.PL եւ and փափագիցեմք wish.1PL.PRS.ACT եւս even արդեաւք perhaps իմաստութեան wisdom.DAT.SG արանցն man.GEN.PL=that.DEF այնոցիկ, that.GEN.PL որ who.NOM.SG զայսպիսի DEF=such.ACC.SG փոյթ care.ACC.SG յանձին in=person/soul.LOC.SG կալան. have.3PL.AOR.MP ապա then ուրեմն somewhere ամենեցուն all.DAT.PL մեզ we.1DAT.PL յայտնի revealed.NOM.SG է be.3SG.PRS.ACT թագաւորացն king.GEN.PL=that.DEF մերոց our.1GEN.PL եւ and այլոց another.GEN.PL առաջնոցն first.GEN.PL=that.DEF առ by ի in յիմաստն in=meaning.LOC.SG=that.DEF տխմարութիւն, ignorance.NOM.SG եւ and անկատարութիւն imperfection.NOM.SG ոգւոյն soul.GEN.SG=that.DEF բանականի: rational.GEN.SG If in truth those kings are worthy of praise who in written accounts fixed and ordered their annals and wise acts and inscribed each one’s valor in narratives and histories, then like them the compilers of books of archives who were occupied with similar efforts are worthy of our eulogies. Through these, I say, when we read their accounts, we become informed about the course of the world, and we learn about the state of civilization when we peruse such wise discourses and narratives those of the Chaldaeans, Assyrians, Egyptians, and Hellenes. It is indeed to the wisdom of these men, who undertook such studies, that we aspire. So, then it is clear to us all that our kings and other forefathers were negligent toward scholarship and unconcerned with the life of reason:

Movses Khorenatsi, History of the Armenians, Book I, Ch. 5:49: Բայց but եթէ whether ըստ according to նշանաւոր significant.NOM.SG եւ and անուանի well-known.NOM.SG լինելոյ՝ become.ABL.SG ոք any.NOM.SG պատեհ fitting.NOM.SG համարեալ consider.NOM.SG այսպէս this way կարգիցէ arrange.3SG.PRS.SUBJ.ACT զհեռին DEF=distant.ACC.SG=that.DEF մաւտաւոր: near.ACC.SG But perhaps someone thought it suitable, for the sake of becoming renowned and famous, thus to bring closer what is farther away:

Movses Khorenatsi, History of the Armenians, Book I, Ch. 6:14: Ուստի wherefrom եւ and արս man.ACC.PL հզաւրս strong.ACC.PL ի from Տիտանացն Titan.ABL.PL=that.DEF ի to վերայ above ծննդոց birth.GEN.PL կանանց woman.GEN.PL նորա that.GEN.SG կարգէին: arrange.3PL.IMPF Therefore they set strong men from among the Titans to supervise the childbirths of his wives:

Movses Khorenatsi, History of the Armenians, Book I, Ch. 6:2: Զհաւաստին DEF=certain.ACC.SG=that.DEF որչափ how much կարացեալ be able.NOM.SG ի from բազմացն numerous.ABL.PL=that.DEF ընտրեալ choose.NOM.SG բանից՝ word.GEN.PL կարգեցաք arrange.1PL.AOR զծնունդս DEF=birth.ACC.PL=this.DEF երից three.GEN.PL որդւոցն son.GEN.PL=that.DEF Նոյի Noy.GEN.SG ցԱբրահամ to=Abraham.ACC.SG եւ and ցՆինոս to=Ninos.ACC.SG եւ and ցԱրամ. to=Aram.ACC.SG որում who.DAT.SG ոչ not զոք DEF=any.ACC.SG ընդդիմանալ resist կարծեմ think.1SG.PRS.ACT ի in միտս mind.LOC.PL=this.DEF ունողացն. owner.GEN.PL=that.DEF բայց but եթէ whether զճշմարտութեանն DEF=truth.GEN.SG=that.DEF ոք any.NOM.SG խորհելով think.INS.SG քակել take apart զոճ՝ DEF=style.ACC.SG յառասպելս to=legend.ACC.PL=this.DEF զճշմարիտ DEF=true.ACC.SG բանս word.ACC.PL=this.DEF ախորժելով appetize.INS.SG փոփոխել change փութասցէ: hurry.3SG.AOR.SUBJ.ACT Choosing to the best of our ability what is reliable from many sources, we have set out the generations of the three sons of Noah as far as Abraham and Ninos and Aram. I think that no right minded person will object to this; but if anyone is planning to upset the whole system of truth, let him happily endeavor to change these true accounts into fables:

Movses Khorenatsi, History of the Armenians, Book I, Ch. 6:4: Այլ but եթէ whether շնորհակալ thankful.NOM.SG եւ and մերոցս our.1DAT.PL=this.DEF տքնութեանց vigilance.DAT.PL եւ and ջանից effort.DAT.PL լինիցիս, become.2SG.PRS.SUBJ.MP ո՛վ oh! ուսումնասէր studious.NOM.SG դու you (sg.).2NOM.SG եւ and յայսոսիկ to=this.ACC.PL զմեզ DEF=we.1ACC.PL աշխատեցուցանաւղ, making to work.ACC.SG անցից pass.1SG.AOR.SUBJ.ACT սակաւ few.NOM.SG բանիւք word.INS.PL յիշատակաց memory.GEN.PL յաղագս about որոյ who.GEN.SG վերագոյնդ highest=that.DEF կարգեցաք, arrange.1PL.AOR թէ whether որպէ՛ս as առաջինքն first.NOM.PL=that.DEF ի from վիպասանացն tall-teller.ABL.PL=that.DEF յաղագս about այսորիկ this.GEN.SG հաճեցան please.3PL.AOR.MP շարագրել. compose թէպէտ although եւ and ոչ not ունիմ have.1SG.PRS.MP այժմ now ասել, say յամբարանոցս in=storehouse.LOC.PL=this.DEF մատենից book.GEN.PL թագաւորա՞ցն king.GEN.PL=that.DEF այսպէս this way արդեաւք perhaps գտեալ, find.NOM.SG եթէ whether ըստ according to ախորժելոյ appetize.DAT.SG որպէս as կամեցան want.3PL.AOR.MP իւրաքանչիւրքն each.NOM.PL=that.DEF փոփոխել change զանուանս DEF=name.ACC.PL եւ and զզրոյցս DEF=conversation.ACC.PL եւ and զժամանակս, DEF=time.ACC.PL եւ and կամ or վասն about/because of այլ other.NOM.SG զինչ what.NOM.SG եւ and իցէ be.3SG.PRS.SUBJ.ACT պատճառանաց: cause.DAT.PL But if you are grateful for our vigils and efforts, O friend of learning and patron of our labors, I shall briefly recapitulate what I set out above: how the first story tellers were pleased to write on this matter, although I am not now able to say whether such materials existed in this form in the royal libraries or whether each one of them delighted in changing the names and the stories and the times according to his whim, or for some other reason: